Semestr zimowy 2016/2017:
Wykład: czwartek, 13:40-15:20, sala 2 (pawilon)
Konsultacje: poniedziałek 12:00-13:00 oraz środa 14:00-15:00, pokój 587
Terminy wykładów: 24.11, 1.12, 8.12, 15.12, 5.01, 12.01, 19.01
Wykłady
Wykłady kończą się egzaminem pisemnym w sesji zimowej.
Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest uzyskanie pozytywnej oceny z ćwiczeń.
Egzamin składa się z 5 pytań opisowych (2 pkt. każde) oraz z 10 pytań testowych (1 pkt. każde). Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie co najmniej 10 punktów.
- Wstęp. Oddziaływanie morze–atmosfera. Warstwa graniczna atmosfery.
- Skale przestrzenne i czasowe oddziaływań morze–atmosfera.
- Warstwa graniczna w oceanie i w atmosferze – właściwości.
- Wymiana gazów i aerozoli. Cechy aerozoli pochodzenia morskiego. Woda i para wodna.
- Wymiana ciepła i pędu. Wiatr w warstwie granicznej atmosfery.
- Chmury typowe dla warstwy granicznej atmosfery nad oceanem.
- Konwekcja otwarta i zamknięta. Wpływ aerozoli na chmury, opady i dynamikę warstwy granicznej atmosfery nad morzem.
- Stabilność atmosfery nad oceanem
- Współoddziaływanie procesów dynamicznych i termodynamicznych w atmosferze nad oceanem.
- Stratus i mgła generowana procesami dynamicznymi (dynamically forced fog): mgły adwekcyjne; mgły zachodnich wybrzeży kontynentów; parowanie morza.
- Meteorologia strefy brzegowej
- Transformacja układów niskiego ciśnienia i frontów przy przejściu znad oceanu nad ląd.
- Specyfika oddziaływań morze–atmosfera w strefie brzegowej.
- Wpływ strefy brzegowej na cyrkulację atmosfery w skali synoptycznej. Liczba Froude'a.
- Cyrkulacja termiczna w strefie brzegowej. Bryza. Coastal jets.
- Gap winds.
- Oddziaływania morze–atmosfera w strefach upwellingu przybrzeżnego.
- Meteorologia i oceanografia stref frontów oceanicznych. North Wall Effects (NWE)
- Związek pomiędzy SST a anomaliami prędkości i kierunku wiatru nad morzem.
- Zjawiska charakterystyczne dla stref frontalnych – przykład prądów wzdłuż zachodnich brzegów oceanów (Golfsztrom, Kuroshio).
- Oceanografia NWE: falowanie, prądy, struktura powierzchniowej warstwy wymieszanej.
- Meteorologia NWE: wiatr, stabilność pionowa atmosfery, mgły.
- Lód morski, jego rola w oddziaływaniach ocean–atmosfera i wpływ na klimat
- Typy lodu morskiego.
- Oddziaływania i sprzężenia zwrotne ocean–lód morski–atmosfera.
- Struktura warstwy granicznej atmosfery nad lodem morskim.
- Wielkoskalowa cyrkulacja atmosferyczna. Teleconnection patterns
- Globalna cyrkulacja atmosfery. Średni rozkład oraz sezonowa zmienność wiatrów, ciśnienia i temperatury na powierzchni Ziemi.
- Analiza PCA ciśnienia atmosferycznego. Dominujące wzorce i typy cyrkulacji. Reżimy cyrkulacyjne.
- Teleconnection patterns: definicja, przykłady.
- Dominujące typy cyrkulacji nad północnym Atlantykiem i Europą: NAO (North Atlantic Oscillation), EA (East Atlantic), SC (Scandinavian Pattern), ich zmenność wieloletnia i sezonowa, wpływ na temperaturę powietrza i pogodę.
- Podstawy numerycznego prognozowania pogody
- Etapy numerycznego modelowania i prognozowania pogody. Składowe numerycznych modeli pogody.
- Dynamika i fizyka atmosfery w modelach numerycznych. Analogie do modeli cyrkulacji oceanicznej.
- Parametryzacja procesów fizycznych w atmosferze. Mikrofizyka chmur, parametryzacja konwekcji.
- Techniki prognozowania, ensemble forecasting, spagetti forecasts.
- Modelowanie pogody a modelowanie klimatu – podstawowe różnice.
Materiały
- Część materiału omawianego na wykładach i wykorzystywanego na ćwiczeniach pochodzi z kursów MetEd, m.in.:
Literatura
Podręczniki z podstaw meteorologii:
- Wołoszyn, E., 2009, Meteorologia i klimatologia w zarysie, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej, 359s.
- Kożuchowski, K. (Red.), 2007, Meteorologia i klimatologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, 314s.
- Trzeciak, S., 2006, Meteorologia morska z oceanografią, Wydawnictwo Naukowe PWN, 279s.
- Häkel, H., 2009, Pogoda i klimat, Multico, 336s.
Klasyka:
- Chromow, S.P., 1969, Meteorologia i klimatologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 488s.
- Pettersen, S., 1964, Zarys meteorologii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 339s.
- Międzynarodowy atlas chmur i wyglądów nieba, Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa.
Dla tych, którym równania nie straszne:
- Iribarne, J.V., Cho, H.-R., 1988, Fizyka atmosfery, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 259s.
- Kopcewicz, T., 1959, Fizyka atmosfery, tom I-III, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Dla wilków morskich:
- Czajewski, J., 1988, Meteorologia żeglarska, Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, Warszawa, 184s.
- Czajewski, J., 2006, Meteorologia dla żeglarzy, Wydanie 3, Oficyna Wydawnicza Alma-Press, Warszawa, 112s.
Dla poliglotów:
- Das Autorenteam des Seewetteramtes, 1999, Seewetter, DSV-Verlag GmbH, Hamburg, 385s.
- Holton, J.R., 2004, An introduction to dynamic meteorology, Academic Press, Elsevier, wydanie 4, 535s.
- Lutgens, F.K., Tarbuck, E.J., Tasa, D., 2006, The atmosphere: the introduction to meteorology, Prentice Hall, wydanie 10, 544s.
- Moran, J.M., Morgan, M.D., Pauley, P.M., 1996, Meteorology: the atmosphere and the science of weather, Prentice Hall, 530s.
- Häckel, H., 2005, Meteorologie, Ulmer UTB, Stuttgart, 447s.
Do poduszki:
- Woś, A., Meteorologia dla geografów, ABC meteorologii + inne książki tego autora
Tak, że prościej się już nie da:
- Cox, J.D., 2000, Weather for dummies, Wydawnictwo "For Dummies", 384s.
Skrypt do ćwiczeń:
- Herman, A., 2006, Podstawy meteorologii. Skrypt do ćwiczeń z przedmiotu "Meteorologia morska", Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
(książka dostępna w bibliotece; wersję pdf można otrzymać od prowadzącego)
Linki
Instytuty i organizacje meteorologiczne:
Źródła danych meteorologicznych:
Prognozy pogody:
Inne:
0000-0001-5112-7165
english version